Панкасила – модел за политика и економија
Веројатно, доколку на поголемиот дел од вас би ви се поставило прашањето каков модел на државно уредување е оптимален за кај нас?, несомнено ќе одговорите некој од моделите на западноевропските земји или пак на САД. Една одлика на поголемиот дел од жителите во Македонија е високото ниво на евроцентризам (термин со кој се означува дека Европа како континент има доминација во однос на останатите континенти, па така од наш интерес би требало да бидат само збиднувањата на европско тло).
Сепак, светот е поголем од Европа. Во оваа статија осврт ќе се стави на четвртата најнаселена земја во светот, Индонезија. Не случајно е одбрана Индонезија, прво - поради нејзината етно-религиска шареноликост, второ - поради сличностите во историскиот развој со нас. Главен акцент ќе биде ставен на моделот на Панкасила, развиена од генералот Сухарто, која е државна идеологија и денес.
Клучните пет точки на Панкасила се :
Верување во еден Бог (монотеизам): овој принцип ја признава религиозната разновидност на Индонезија, истовремено потврдувајќи го верувањето во единствено, врховно божество. Исто така, ја нагласува важноста на религијата во моралното однесување и општествените вредности. Индонезискиот устав признава шест религии: ислам, католицизам, протенстанство, хиндуизам, будизам и конфучионизам.
Праведно и цивилизирано човештво: овој столб ги промовира човековите права и посветеноста кон почитување и одржување на достоинството на сите поединци. Тоа ја нагласува важноста на социјалната правда, правичноста и хуманите вредности во нацијата.
Единството на Индонезија: овој принцип го нагласува национализмот и потребата за национално единство меѓу различните етнички, културни и религиозни групи, а ја промовира и идејата дека, и покрај разликите, сите Индонезијци се дел од една нација.
Демократија водена од внатрешната мудрост на размислување меѓу еднаквите: овој столб се залага за демократски систем на владеење, кој ги вреднува групната согласност и процесите на расправа. Дополнително, тој ја нагласува важноста на консултациите и застапеноста во одлучувањето, поттикнувајќи го гласот на интелектуалната елита во земјата.
Социјална правда за целиот народ на Индонезија: овој принцип цели кон правична распределба на богатството и социјалната благосостојба. Тој се стреми да обезбеди сите граѓани да имаат корист од ресурсите и економскиот развој на нацијата. Целта на овој столб е градење инклузивно општество, со инклузивни институции и економски раст и развој.
Панкасила претставува одраз на посветеноста на Индонезија за плурализам, хармонија и демократија, и тоа е запишано во уставот на земјата. Таа служи како водечка рамка за креирање политики и општествено однесување, отелотворувајќи ги аспирациите на разновидна и мултиетничка нација, која се стреми кон единство и напредок. Меѓутоа, иако Панкасила обезбедува идеологија за владеење, сепак нејзината примена честопати е неуспешна, затоа што власта дава приоритет на економскиот раст над човековите права и демократските принципи. Корупцијата и кронизмот се значајни прашања, што довеле до нееднаквости што се во спротивност со ветувањата за соција лна правда својствени за Панкасила.
Со сигурност, во земја како Македонија, со етно-религиска хетерогеност, треба да се размисли за креирање надетнична и надрелигиска идеологија, која ќе овозможи инклузивност, соработка и толеранција помеѓу различните етнички и религиски групи. Само на ваков начин може да очекуваме побрз економски раст и стабилност на политичките институции.
Стефан Трендевски, студент на Економски факултет, Катедра за финансиски менаџмент
Related Posts
